Afgelopen dinsdag 21 juni nam de gemeenteraad unaniem een nieuw protocol bedreigde raads- en collegeleden aan. Vanuit de notie dat voor de VVD er geen vrijheid zonder veiligheid bestaat, leverde de VVD fractie aan belangrijke bijdrage aan de totstandkoming van dat protocol. Een terugblik.

Toetredende raadsleden worden aan het begin van een nieuwe periode welkom geheten in “de familie” die raadsleden met elkaar vormen. “Je gaat elkaar de komende jaren meer zien dan het thuisfront en wel en wee met elkaar delen”, zo klonk de verklaring. Na ruim twee jaar in de gemeenteraad kan ik beamen dat wanneer je samenwerkt met mensen die naar eigen overtuiging het beste met Hilversum voor hebben er ontegenzeggelijk een band ontstaat. Dat staat overigens geenszins in de weg dat je het nog steeds hartgrondig oneens met elkaars politieke standpunten kunt zijn, maar dat terzijde.

Er werd dan ook geschokt gereageerd toen begin dit jaar bleek dat enkele leden van “de familie” bedreigd werden naar aanleiding van hun politieke standpunten over de opvang van vluchtelingen in Hilversum. In de daarop volgende gemeenteraadsvergadering verklaarde de raad unaniem dat het vrij mogen uiten van uiteenlopende meningen de essentie is van onze democratie en dat elke vorm van bedreiging onacceptabel is. Een krachtig statement en een belangrijk signaal van solidariteit, maar er ontbrak nog een betekenisvolle aanvulling op die formulering, namelijk dat agressie en geweld tegen raadsleden nimmer getolereerd mag worden.

In de praktijk blijkt dat bedreigde raadsleden vaak geen aangifte durven te doen of vrezen niet langer waardevrij hun werk te kunnen voortzetten. Recent onderzoek van de Nederlandse Vereniging van Raadsleden wees uit dat één op de tien raadsleden die te maken heeft gehad met agressie of geweld overweegt of heeft overwogen te stoppen met raadswerk. Het onder druk zetten van raadsleden om zo de besluitvorming te beïnvloeden, vaak onder de noemer ‘ondermijning’ aangeduid, staat niet voor niets nadrukkelijk op de agenda van politiek Den Haag.

Reden voor mij als raadslid en als eerder professioneel betrokkene bij het programma Veilige Publieke Taak van het Ministerie van Binnenlandse Zaken te kijken hoe dat in Hilversum geregeld was. Belangrijk was dat burgemeester Broertjes als voorzitter van de raad meteen bereid was om daar constructief naar te kijken. Samen met de gemeente en politie kwamen we tot betekenisvolle verbeteringen van de afspraken zoals die er tot dat moment lagen. Verbeteringen bovendien waarin Hilversum landelijk voorop zou lopen.

Primeur en grootste stap voorwaarts is dat de gemeente in alle gevallen van (strafbare) bedreiging van een raadslid aangifte doet met instemming van de betrokkene. Daar gaat een beschermende werking van uit naar het raadslid en wordt het signaal afgegeven dat bedreiging van raadsleden daadwerkelijk nimmer wordt getolereerd. Ook is stilgestaan bij bedreigingen via de sociale media die niet direct een strafbaar feit opleveren. Ook in die gevallen is ondersteuning noodzakelijk en zijn er interventies mogelijk om de bedreiger te achterhalen en een zogenaamd ‘stopgesprek’ met hem of haar te voeren. Om te kunnen ondersteunen en die interventies in te kunnen zetten is het voorwaardelijk dat raadsleden zelf elke vorm van bedreiging melden. Elke melding en aangifte wordt vervolgens in de eerstvolgende lokale driehoek door de burgemeester besproken met politie, justitie. Dat biedt de mogelijk om vroegtijdig te anticiperen en ook dat is landelijk een grote stap voorwaarts.

Burgemeester Broertjes verdient een groot compliment voor zijn bereidheid om deze stappen mogelijk te maken en daarmee als ‘pater familias’ te benadrukken: “don’t mess with the family”. Door tenslotte het nieuwe protocol unaniem in de raad als ‘familie’ aan te nemen werd bovendien andermaal bekrachtigd dat agressie en geweld tegen het recht op vrije meningsuiting onacceptabel is en in Hilversum nimmer zal worden getolereerd.

Ruud Verkuijlen
Raadslid VVD Hilversum